SGK Bilecik İl Müdürü Adem Bedir, Sosyal Güvenlik Haftası kapsamında basın mensuplarıyla bir araya geldi.
SGK Bilecik İl Müdürlüğü binasında düzenlenen kahvaltıda açıklamalarda bulunan Müdür Bedir, sosyal güvenlik ve kayıt dışı istihdamla mücadele konularına dikkat çekti. Sosyal Güvenlik Haftası’nın bu yılki temasının ‘Kayıtlı çalış güvenli yaşa’ olduğunu ifade eden Müdür Bedir, SGK’nın çalışmaları hakkında bilgiler verdi.
SGK İl Müdürü Adem Bedir, yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:
“Çalışma hayatı, birbirini tamamlayan unsurlar üzerine inşa edilmiş bir yapıdır. Bu unsurlardan birinin eksikliği, sistemin bütününü olumsuz etkileyebilir. Bireyler genellikle eğitimlerini tamamladıktan sonra iş hayatına atılırlar ve bu süreci sürdürülebilir kılmak için çaba gösterirler. Çalışmak yalnızca geçim kaynağı sağlamak için değil; insan olmanın, üretmenin ve toplumda faydalı olmanın bir gereğidir. Aynı zamanda çalışmak, geleceği inşa etmektir. Sağlıklı ve güvenceli bir şekilde çalışan birey, olumsuzluklara daha kolay başa çıkabilir.
Çalışma hayatında bireyin çalışmasının neden olabileceği birçok risk bulunmaktadır. Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda gelir kaybının önüne ancak sosyal güvenlik sistemi devreye girer. Sosyal güvenlik; bireyleri yaşamları boyunca karşılaşabilecekleri mesleki, fizyolojik ve sosyoekonomik risklere karşı korumayı amaçlayan politika ve sistemler bütünüdür. Devlet tarafından yönetilen bu sistem; vatandaşlara sağlık hizmeti sunmak, asgari bir gelir düzeyi sağlamak ve yaşlılık, hastalık, malullük, işsizlik, iş kazası gibi nedenlerle çalışma yaşamından dönenlere olanaklar kurarak bu risklerin doğurduğu zararları telafi etmeyi hedefler.
Ülkemizde oldukça gelişmiş bir sosyal güvenlik sistemi bulunmaktadır. Ancak bu sistemden faydalanmanın temel şartı, kayıtlı çalışmaktır. Sosyal güvenliğin bu denli önemli olmasına rağmen, bazı vatandaşlarımızın hâlâ sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Bunun başlıca nedenlerinden biri de kayıt dışı istihdamdır.
Kayıt dışı istihdam, çalışıldığı halde hizmetlerinin veya prime esas kazançlarının Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi durumudur. Bu durum hem çalışan hem işveren hem de devlet açısından ciddi olumsuzluklara yol açmaktadır. Sigortasız çalışan bireyler; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık gibi sigorta kapsamındaki yardımlardan yararlanamaz; yaşlılık, malullük aylığı, iş göremezlik ödeneği, işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi birçok yasal haktan mahrum kalırlar. Aynı zamanda, bu bireylerin aileleri de ölüm aylığı veya iş göremezlik geliri gibi haklardan yararlanamaz ve mağdur olurlar.
İşverenler açısından da kayıt dışı istihdam; haksız rekabete neden olur, ekonomik düzeni bozar ve yapılan denetimlerde kayıt dışı istihdam tespit edilirse, işverenler ciddi para cezaları ve diğer hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Devlet açısından bakıldığında ise önemli ölçüde prim ve vergi kaybı yaşanmakta, çalışan-emekli dengesi bozulmakta, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği tehlikeye girmekte ve gelir dağılımında adaletsizlik meydana gelmektedir.
Kayıt dışı istihdam ülkemizde önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bugüne kadar birçok önlem alınmış olmasına rağmen istenilen düzeyde bir iyileşme sağlanamamış ve çalışan sayısı göz önüne alındığında ciddi azalmalar sağlanabilmiş değildir. Bu sebeple, Sosyal Güvenlik Kurumu olarak kayıt dışı istihdamla mücadelede amacıyla; denetim faaliyetlerinin artırılması, denetim sayılarının paylaşımına dayalı, eşgüdüm denetimlerinin gerçekleştirilmesi, risk odaklı denetim uygulamaları ile denetimlerin etkinliğinin artırılması, mali yükün tüm çalışanlara eşit şekilde paylaşılması sağlanacaktır.
Bu kapsamda Kurum işverenlere yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerine; kayıt dışı istihdam ile mücadele kapsamında, Kurum adına “Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele” (KADİM) Servisleri oluşturulacaktır.
Bu servis; illerde kurulan ve müdürlüklerimiz bünyesinde faaliyet gösteren birimler olup, kurum vatandaşa en usulü bilgiler verecektir.
İşverenlerle yüz yüze, birebir görüşmeler yapılarak, periyodik olarak kurum ziyaretleri ile bilgi aktarımı yapılacaktır.
Bu kapsamda, kurum işverenlere; rehberlik anlayışıyla yaklaşıp, kayıt dışı istihdamı kolaylıkla tespit edebilmek için rehberlik faaliyetlerini ön plana çıkaracaktır.
Bu çerçevede; işverenlerin prim ödemelerini düzenli yapması teşvik edilecek, teşvik ve mali yüklerin azaltılması için rehberlik anlayışı geliştirilecek. Ayrıca diğer kamu kurumları ile işbirliği içinde denetim sırasında eşgüdümlülük kontrolü yapılacak ve sonuçlar sistemli şekilde paylaşılacaktır. Bu uygulama sayesinde işverenin cezai riskten korunması sağlanacaktır.
Kayıt dışı istihdamın azaltılmasına yönelik seminerler, afiş ve broşür çalışmaları, reklam filmleri gibi etkinlikler düzenlenecek; özellikle dezavantajlı kesimlere, daha fazla kişinin sigortalı çalışmasına katkı sağlamak ve bilgilendirme yapılması amacıyla rehberlik faaliyetleri yürütülecektir.
Kayıt dışı istihdam, ulusal ve uluslararası kaynaklar ile finanse edilen projelerde de çözümlenmesi hedeflenen konudur ve en çok önem verilen konulardan biri de kayıtlı çalışmanın özendirilmesidir.
Kayıtlı çalışmanın özendirilmesi, sürdürülebilirliğini tehlikeye atmakta, gelecek kuşakların güvencesini riske sokmaktadır.”