Teşhis doğru konmazsa tedavi sonuç vermez

Türkiye’de ekonomi yönetimi hastalıklı bir hal almaya başladı. Öyle bir hastalık ki ne bakan dayanıyor ne de merkez bankası başkanı. Döviz kurundaki oynaklık ve yüksek enflasyonla mücadele için atılan adımların hiçbiri olumlu yanıt vermiyor. Çünkü teşhis doğru konmazsa tedavi sonuç vermez.

1,5 yılı aşkın bir zamandır hayatımıza giren koronavirüsü 2008 krizinden sonra dünya ekonomilerine en ağır darbeyi vuran gelişme oldu. Bilhassa Türkiye gibi gelişmekte olan ve döviz açık pozisyonu bulunan ülkeler ağır faturalar ödemeye başladı. Özellikle önümüzdeki son çeyrekte ve yeni yılın başlarında bu fatura daha da ağırlaşacak. Pandemi sürecindeki kısıtlı arz normalleşme ile birlikte artan talebi karşılayamıyor ve bir süre daha karşılayamayacak. 

Ülkemiz ekonomi yöneticileri ise tüketici enflasyonuna odaklanmış durumda. Yüksek döviz kurunu çok dert etmez oldular gibi görünüyor, sorun da burada başlıyor. Çünkü tüketici enflasyonunu yükselten en önemli unsur üretim enflasyonundaki artıştır. 

Hane halkları için tüketim gideri olan elektrik, doğalgaz ve petrol sanayinin en önemli girdi maliyetlerinden. Başta enerji olmak üzere birçok hammaddeye ve tedarik zincirinde yer alan ara ürünlere büyük zamlar geldi. Girdileri döviz ile temin edilip TL ile satışı yapılan ürünlerde ise durum çok daha vahim. 

Yüksek döviz kuru ve yüksek enflasyon iki farklı sorun gibi gözükse de aslında sebep-sonuç ilişkisi içeriyor. Dolayısıyla tüketici enflasyonunu düşürmenin yolu üretim enflasyonunu düşürmekten geçiyor. Stabil bir döviz kuru ve üretim artışı sağlanamadığı sürece enflasyonu düşürmek mümkün olamaz. 

Teşhis doğru konulmaz ve tedavi doğru uygulanmazsa ne çarşının ne de pazarın ateşi düşmez.