'YARGI REFORMU TASARISI YEREL BASINI BİTİRİR'

Hükümetin yeni yargı reformu tasarısı içinde icra ilanlarının kaldırılacağını iler süren BİK Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcileri  Mustafa Arslan, Şevket Erzen, M. Nuri Kolaylı yaptıkları açıklamalar ve ilgililer ile gerçekleştirdikleri görüşmeleri kamuoyuna açıkladılar. Yerel gazetelerden konuya ilgi gösterilmesini isteyen temsilcilerimiz konuyu şöyle değerlendirdiler:

“Sizin de yakından takip ettiğiniz gibi; Yargı Reformu Paketi Strateji Belgesi, icra ilanlarını ortadan kaldıracak bir yaklaşımla hazırlandı.

Özellikle yerel basınımızı ekonomik açıdan tehdit eden bu yaklaşıma ilişkin karşı görüşlerimizi ifade eden bir rapor hazırladık. TBMM Adalet Komisyonu Üyeleri’ne takdim edilmek üzere BİK Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcileri olarak hazırladığımızda raporumuzda, sorunun bütün detaylarına ve çözüm önerilerimize yer verdik.

Raporumuzla ilgili olarak; Cumhurbaşkanlığı Hukuk Kurulu Üyesi Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mustafa Akış, Ulaştırma Komisyonu Başkanı Tahir Akyürek, MHP Grup Başkan Vekili Erkan Akçay, Adalet Komisyonu Sözcüsü Gülay Samancı, Komisyon Katip Üyesi Belgin Uygur, Adalet Komisyonu Üyeleri Emine Yavuz Gözgeç ve Tufan Köse ile gerekli görüşmeler yapıldı. 

Başkan dâhil pek çok üye milletvekilinin İstanbul’da seçim çalışmasında olmasından ötürü, raporumuzu kendilerine yazılı olarak ulaştırdık. Konuya ilişkin Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’den de randevu talep ettik. 

Bu konuda sizlerin de desteğini bekliyoruz. TBMM Adalet Komisyonu üyelerine ve ilinizdeki milletvekillerine sorunu anlatmanızı ve çözüm için katkıda bulunmalarını istemenizi diliyoruz.

İşbirliği ve dayanışma içinde çalışarak, icra ilanlarını ortadan kaldıracak nitelikteki içeriğin lehimize değişeceğine inanıyoruz. 

MİLLETVEKİLLERİNE İLETTİĞİMİZ MEKTUBUMUZ

Sayın Selim YAĞCI ve Sayın Yaşar TÜZÜN

Bilecik Milletvekilleri

Sayın Vekilim;

Ülkemiz için büyük önem taşıyan Yargı Reformu Paketi’ni ele alarak, kısa sürede sonuçlandırmak için gösterdiğiniz çaba için öncelikle teşekkürlerimizi sunuyoruz.

TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülmesinin ardından Meclis Gündemi’ne gelecek olan Yargı Reformu Paketi, basın sektörümüze ilişkin önemi değişiklikler öngörülmektedir.

Bilindiği gibi icra - iflas ve ihale ilanları başta olmak üzere Basın İlan Kurumu aracılığı ile alınan resmi ilanlar, yazılı basınımızın adeta can suyu niteliğindedir. Ancak, yeni tasarı ile resmi ilan statüsünde olan ve yerel gazetelerde yayınlanma zorunluluğu bulunan icra ilanlarının, yeni uygulamada kalkacağını üzülerek öğrenmiş bulunuyoruz.

Kanaatimizce; Anayasamız’da koruma altına alınan haberleşme işlevinin yanı sıra sivil toplumun hayata geçmesi, yönetenle yönetilen ilişkisinde denge ve yönetilenden yana tavır koyabilme, denetim, eğitim, siyasetin işlerliği ve siyasetçinin geniş halk kitleleri ile buluşabilmesinin teminatı yazılı basınımızın değişikliğin çerçeve itibari ile kamuoyuna aktarıldığı şekliyle gerçekleşmesi halinde can damarı tehdit altına girecektir. Halen icra-iflas ilanları resmi ilanlar içinde yüzde 50’den fazla bir pay tutmaktadır.

Döviz kurundaki artışların da baskısı ile son bir yılda girdilerimizde yüzde 100”e yakın artış meydana gelmiştir. Buna karşın reklam gelirleri daralmış, resmi ilan gelirlerinde ise düşüş meydana gelmiştir.

Sektörümüz milli güvenlik, ulaştırma-haberleşme, eğitim gibi bir kamu görev alanıdır. Tüm dünyada kitle iletişim sektörü kamu tarafından desteklenen, kamu yararına hizmeti için özgürlük imkanı açılan özel bir alandır. Uluslararası ideolojiler, bölücü akımlar, çıkar ve baskı gruplarının etkilerinden bağımsız özgür bir yayıncılık için Türkiye özgün bir çözüm üretmiş ve resmi ilan ve reklamlar sistemini başarı ile sürdüre gelmiştir. Geldiğimiz noktada ihale ilanlarındaki daralmanın üzerine yargı ilanlarını topyekun ortadan kaldıracak bir yaklaşım sektörün yaşamasını tehdit etmekten daha öte demokrasimizin sağlıklı işlerliğine doğrudan tehdit oluşturacaktır.

Sizi çok meşgul etmeden rakamlarla söylediklerimizi ortaya koymak ve çözüm önerimizi arz etmek istiyoruz.

RESMİ İLAN GELİRLERİ KAMUYA GERİ DÖNMEKTEDİR

BİK mevzuatı çerçevesinde yazılı basına verilmekte olan resmi­ ­ilan geli­rleri­ni­n hemen tamamı KDV, BİK Komi­syonu, SGK pri­m­, damga, muhtasar, geli­r ve kurumlar verg­ileri­ yolu i­le kamuya dönmektedi­r. 

Konuya ilişkin ­ilçe ve i­l gazeteleri­ni­n Eylül 2018 resmi­ i­lan geli­rler­i i­le anılan kalemlere yapılan harcamalar ve personel, baskı mali­yetleri­ aşağıda verilmiştir. 

Yeni­ Ereğli­ Gazetesi­’ni­n Eylül 2018’de aldığı 5 bi­n 546 li­rada 846 li­ra KDV, 831 li­ra BİK Komisyonu bulunmaktadır. Gazeteni­n eli­ne 4 bi­n 714 li­ra geçmekted­ir. Öte yandan gazete asgari­ 4 fi­ki­r i­sç­isi­ çalıştırmaktadır. Bu fi­ki­r i­sçi­leri­ i­çi­n 2 bi­n 686 li­ra SGK tahakkuk toplamı ödemektedi­r. 3 aylık muhtasar i­çi­n ­ise bi­n 570 li­ra ödenmektedi­r. Bu da aylık 523 li­raya karşılık gelmektedir. Gazete eli­ne geçen 4 bi­n 714 li­ralık resmi­ i­lan geli­ri­ni­n 3 bi­n 204 li­rasını çalıştırdığı ­isçi­ler i­çi­n devlete geri­ ödemekted­ir. KDV ve BİK komi­syonu i­le bi­rli­kte bu rakam 4 b­in 886 li­raya ulaşmaktadır. Gazete sahi­bi­ni­n eli­nde 660 li­ra kalmaktadır. 660 li­ranın üzeri­ne fi­ki­r i­sçi­leri­ni­n giderini­ oluşturan 8 bi­n 118 li­ra ­ ile matbaaya hi­zmet alımı karşılığı ödediği­ 3 bi­n 667 li­rayı i­lave etmemesi­, vergi­ di­li­mi­ne göre geli­r vergi­s­ini­ de üretmes­i gerekmekted­ir. 

Resmi­ belge ve aylık beyannamelerden de görüleceği­ üzere aslında yazılı basın (resmi ilan alma hakkını haiz 706 gazete BİK görev alanında, 401 gazete ise valilikler görev alanındadır) hem en kayıtlı sektör hem de yapmakta olduğu kamu görevi­ni­n dışında katma değer üreten bi­r sektördür.

YEREL DEMOKRASİ, YEREL BASINLA HAYATA GEÇMEKTEDİR

Yerel basınımızın oluşturduğu katma değer tarafımızdan hazırlanan  detaylı rapor i­le gözler önüne seri­lmekted­ir.

15 büyükşehrin beledi­ye başkanları ve vali­ler­ hakkında, 2017 yılı i­le 2018 yıllarının 9 ayında çıkan haber sayıları, haberleri­n çıktığı yayın organlarının türü, tirajları ve reklam eşdeğerleri aşağıda veri­lmişti­r. Buna karşın aynı dönemlerde gazeteleri­n aldıkları resmi­ i­lan ve reklam geli­rleri­ de karşılaştırma açısından di­kkate sunulmuştur. Örnek olması açısından Konya ve Eskişehir’e bakalım. 

2017 yılında Konya gazeteleri­ne 7 m­ilyon 759 li­ra resm­i i­lan ve reklam veri­lmişti­r. Öte yandan Konya Büyükşehi­r Beledi­ye Başkanı Tahir Akyürek hakkında yayımlanan haberleri­n reklam eşdeğerleri­ 30 milyon 646 bin lira ve Vali­ Yakup Canbolat hakkında 13 milyon 710 lira olmak üzere toplam 44 milyon 356 milyon liralık reklam eşdeğeri haber yayımlanmıştır. Aynı dönemde Büyükşehir Beledi­ye Başkanı hakkında 9 bi­n 204 haber yayımlanmıştır. Bu haberleri­n  78’i bölgesel yayınlarda, 1’iKKTC’de, 1’­i sektörel yayınlarda, 247’si yaygın gazeteler ve 8 bi­n 887’si i­se yerel gazetelerde yayınlanmıştır. Rakamlardan da anlaşılacağı üzere resmi ilanların kat kat fazlası reklam eşdeğerleri açısından üretilmektedir. Yerel gazetelerin ağırlığı ise ayrıca dikkat çekicidir. 2018 yılı i­çi­n de benzer rakamlar söz konusudur.

Bir diğer büyükşehrimiz Eskişehir’e baktığımızda şöylesi rakamlar karşımıza çıkmaktadır;

2017 Yılı’nda Eskişehir’de toplam 3 milyon 332 bin liralık resmi ilan ve reklam yayınlanmıştır. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen hakkında yayınlanan 4 bin 406 haberin reklam eşdeğeri 30 milyon 760 bin liradır. Vali Özdemir Çakacak hakkındaki haberlerle birlikte toplam 50 milyon 716 bin liralık reklam eşdeğeri haber yayımlanmıştır. Ortaya 20 kata yakın bir rakam çıkmaktadır.

Çalışmaya şehrin milletvekilleri­, si­yasi­ parti­ yöneti­ci­leri­, kaymakamları ve si­vi­l toplum örgütleri­ de eklendiği­ zaman ortaya son derece çarpıcı b­ir tablo çıkacaktır. Takdir edileceği üzere saygıdeğer milletvekilleri ile mahalli idareciler ve yerel siyasi aktörlerin yaygın basında yer alabilmesi nerede ise skandal haberleri dışında mümkün olamamaktadır. Oysa ki yerel basın yerel siyasetçinin, milletvekillerimizin sesi, gözü-kulağı ve toplumla buluşmasının yegane aracıdır.

Yargı Reformu Paketi’nde öngörüldüğü şekilde bir değişiklik yapılması halinde 10 bin kişiye yakın istihdamda çok ciddi kayıplar yaşanacak, kamu verdiği ilanlar yolu ile oluşturduğu sigorta ve vergilerden mahrum kalacak, reklam eşdeğerleri yolu ile ortaya çıkan devasa katma değer yitecektir.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin müteaddit kararları, İcra İflas Kanunu’nun 114. Maddesinde icra müdürlerine verilen yetkinin keyfi bir yetki olamayacağına işaret ederek, tarafların menfaati gözetilmek sureti ile fabrika, tersane gibi ülke genelinde alıcı olacak gayrimenkullerin satış ilanlarının yaygın gazetelerde diğerlerinin ise yerel gazetelerde ilan edilmesini göstermektedir. 

Kamu İhale Kanunu’ndaki gibi eşik değerler mantığı ile hazırlanmış ve Yüce Meclis’in uygun göreceği metin tartışmaya açık olabilecek inisiyatifleri engellemiş ve objektif kriterler üzerinden şeffaf bir uygulamayı ortaya koymuş olacaktır. 

Eminiz ki bu yaklaşım meseleyi tek boyutlu ele almaktan uzak, tüm yönleri ile ortaya koyan, Adalet Bürokrasisi’nin beklentilerine de cevap verebilecek her şeyden önemlisi demokrasimizin sağlıklı işlemesine hizmet edecek, basın sektörünü kamu hizmeti üretecek şekilde yaşatacak bir yaklaşımdır.

Konuyu bilgilerinize sunar, ülkemizin geleceği için yapılacak her türlü çalışmanın yanında olacağımızı özellikle vurgulamak isteriz.

Saygılarımızla.  

Basın İlan Kurumu Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcileri

Mustafa ARSLAN                  Şevket ERZEN                    M. Nuri KOLAYLI

BİK Yönetim Kurulu Üyesi     BİK Genel Kurul Üyesi        BİK Denetim Kurulu Üyesi