Yaz geldi, kuraklık had safhada, barajı yapılan sulama sistemleri biten araziler sulanmaya başlanacak. Sulama borularında meydana gelen patlamalar arızların giderilmesi çok yüksek paraya mal olması sebebiyle tarımla uğraşanlar müzdarip durumda.
31 Mayıs 2022 tarihinde “GÖLETLERİN SULAMA SİSTEMLERİ SOS VERİYOR” başlıklı yazımı aynen yine koyuyorum.
“Haber sitemiz ve gazetemizde “Kızıldamlar Göleti sulama hatları onarıldı” başlıklı haberimizi okumuşsunuzdur. Okumayan varsa okumalarını tavsiye ederim.
Haberde, Kızıldamlar Göleti sulama hatlarında meydana gelen arızayı DSİ Bilecik Şube Müdürlüğü ekiplerinin çalışmaları ile giderildiği belirtiliyor. Doğrudur, DSİ Bilecik Şubesi’nin gayretleri mutlaka olmuştur. Bilecik, DSİ’nin Eskişehir bölgesine bağlı, ilimizde 3-5 memurlu şubesi var, il müdürlüğü seviyesinde bile değil. Memurların elinde kalemi hariç hiçbir ekipmanı yok. Kızıldamlar barajından Kızıldamlar Köyü, Yeniköy ve az bir arazi olmakla beraber Küre Köyü faydalanıyor. Ağırlıklı olarak Yeniköy arazisi sulanıyor. İdarede haliyle Yeniköy tarafından yönetiliyordu. Yönetiliyordu diyorum artık yönetilemez oldu. DSİ Bilecik Şubesi kayyum olarak atandı.
Kızıldamlar, Kurtköy, Yenipazar, Selöz, Çavuşköy Göletleri, DSİ’nin yer altı borularıyla arazi sulama sistemlerinin ilkleri. DSİ, baraj ve sulama kanallarını yapıyor. Köy muhtarlarına “Birlik veya kooperatif kurun kuramıyorsanız muhtarlık olarak göleti teslim alın yürütün” diyor. İlk sene arızalarda DSİ yardımcı olsa da her yere yetişebilecek personeli olmadığından tamiratlar geç yapıldı, yazın en sıcak günlerinde mahsul yandı.
Yukarıda isimlerini yazdığım göletler DSİ’nin ilk yer altı sistemleri olduğundan çok arızalar, patlaklar oluyor. Birliklerin, kooperatiflerin yaptırmaya gücü yetmiyor. Yeniköy’ün iklimi müsait olduğu için sebze ve meyve çok yetişiyor. Mayıs ayı başında fideler alınıyor ve dikiliyor. Dikilen fideler ilk 10 gün devamlı sulanmak ister. Yeniköylülerin istifade ettiği Kızıldamlar Barajı sulama borularında meydana gelen arıza tam 2 ay sürdü. Birçok köylü aldığı fideleri sulayamadığı için kuruttu, zarar etti. Nihayet tamirat yapılabildi.
İlimiz ne çekiyorsa bölge müdürlüklerinden çekiyor. Bilecik’e şube açıyor, ne kepçe var ne ekipman. Yalvar yakar bölgeden getirtilen kepçeyle 2. ayın sonunda tamirat yapılabildi. Benim buradan gördüğüm bildiğim sıkıntıları anlatmaya yerim müsaade etmiyor. Sayın valimden istirham ediyorum, il çapında sulama birlik ve sulama kooperatif başkanları toplayarak kendilerini dinlemelerini ve çare üretilmesini sağlamalarını temenni ediyorum.
Bu sıkıntı, il müdürleri, vali yardımcıları tarafından çözülecek gibi değil. Köylere Hizmet Götürme Birliğine aylar evvel vana alınması için yapılan müracaata cevap bile verilmediğini şikâyet eden kooperatif başkanları var.”
Ben bu yazıyı yazdığım gün zamanın valisi Kemal Kızılkaya sulama sistemi olan köylerin Kooperatif ve birlik başkanları, muhtarlarıyla toplantı yaptı, şikayetleri dinledi. Ertesi günü Eskişehir’de ki Bölge Müdürünü ziyaret etti. Gerekli desteği almamış olmalı aynı gün Ankara’ya giderek zamanın Milletvekili Selim Yağcı ile Devlet Su İşleri Genel Müdürünü ziyaret ettiler. Ziyaretten elde edilen kısa bilgiyi Milletvekili Selim Beyden bir cümleyle aldık.
“Bilecik bizim bölgemiz, elbette su kanallarını tamir için kepçe vermek isteriz ancak şubemizde kepçeyi barındıracak yerimiz yok. İnşaatımız yakında bitiyor, Temmuz, Ağustos ayında kepçe gönderelim” Genel Müdürün bu söylemlerinin üzerinden 2 sene geçti, Bilecik Şube Müdürü yeni yerine taşındı ama bir kepçe gelmedi.
Sulama borularını tamir için ilk elde kepçeye ihtiyaç var. Özel kepçe Bozüyük veya Bilecik’ten getirilebiliyor. Saatli çalışıyorlar, Bilecik’ten çıkış saati ile başlayan ücret arıza bitene kadar zaten kepçenin ücreti oluyor 4-5 bin TL.
Arıza masrafı binince birlik ve kooperatifler baraj sularını açmamayı tercih ediyor. Barajlar ve sulama kanalları inşaatları bittiğinde bölge müdürlerinin “……. adlı barajımız bitmiştir, şu kadar bir dönüm arazimiz sulamaya açılmıştır. ……. Yılda ülkemize fazla gelir sağlanacaktır.” demekle iş olmuyor.
Buradan ilgililere sesleniyorum, toprak altından borularla sulama sistemleri ilimize çalışmaya başlayalı 11-12 sene oldu bir türlü randımanlı sulama yapılamıyor. Devlet Su İşleri Bilecik Şubesi temsilciliği arızalara anında müdahale edebilecek donanımlı hale getirilmeli.
Sulamalar başladığında arızalardan yakınan vatandaşlarımızın sulama haberlerini duymak istemeyen yetkililerimiz gereken hassasiyeti gösterir inşallah.