Proje, bireyler veya ekipler tarafından belirli bir zaman diliminde, kaynaklar kullanılarak gerçekleştirilen, belirli bir maksada ulaşmak için tasarlanmış, hedefleri, kapsamı, maliyeti, zaman çerçevesi ve çıktıları net bir şekilde tanımlanmış plan ve vetire/süreç içeren çalışma… Proje; düşünülüp tasarlanmış şey, tasarı; mal sahibinin isteği üzerine yapılacak olan bir yapıyı, yapılar topluluğunu, bir makineyi ya da bir kuruluşu plan durumunda gösteren çizimlerin tamamı… Proje, disiplinler arası bir çalışma… Yeni ürün, hizmet veya teknoloji geliştirmek için yapılan, araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) çalışması… Bina, köprü, yol vb. fiziksel yapı tasarımı ve inşası… Eğitim sistemini iyileştirme, öğrenci başarısını artırma veya öğretmen eğitimine odaklanan çalışma… Yazılım geliştirme, ağ kurulumu veya veri analitiği gibi teknolojik çözümü geliştirmek için yapılan, bilgi teknolojisi (BT)… Tiyatro, müzik, film, resim gibi sanatsal ürün ve kültürel etkinlik düzenlemeyi amaçlayan, sanat ve kültür çalışması… Sürdürülebilirlik, enerji tasarrufu, atık yönetimi veya çevreyi korumaya yönelik çalışma… Sosyal sorunları çözmeyi hedefleyen, dezavantajlı gruplara yardım eden, toplumsal çalışma… Şirketlerin süreçlerini iyileştirmek, maliyetleri düşürmek veya ürünlerini tanıtmak için yapılan çalışma… Okul, üniversite veya araştırma kurumları tarafından yapılan, genellikle bir hipotezi test etmeye yönelik, akademik çalışma… Maalesef, projenin olumsuz olanı da var! Toplumu manipüle etmek için yapılan algı çalışması… Bizimse derdimiz, proje adlı proje! Bir insanı, toplumu, ülkeyi ve insanlığı dizayn eden çıkar odaklı proje… Geleceğimizi çalan, yıkan, yok eden proje… Toplumumuzu kadim medeniyet değerlerinden uzaklaştıran proje…

Proje üretmek, birçok sebebe bağlı olarak şekillenen karmaşık bir vetire/süreç… Proje üretme sürecindeki adımlar: Fikir geliştirme (projenin temelini oluşturan düşüncelerin ortaya atılması ve değerlendirilmesi)… Planlama (proje hedeflerinin, kaynaklarının, zaman çizelgesinin ve bütçesinin belirlenmesi)… Uygulama (projenin, yapılan plana göre hayata geçirilmesi)… İzleme ve değerlendirme (projenin ilerleyişinin takip edilmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılması)… Proje üretmeyi etkileyen unsurlar: Net hedefler, insan kaynakları, iletişim, çevresel faktörler (pazar şartları, yasal düzenlemeler)… Kim, nasıl proje üretebilir? Proje üretme potansiyeline sahip olan birey; iş dünyasındaki profesyonel biri, araştırmacı ve bilim insanı, sanatçı, tasarımcı… Projeyi ödünsüz uygulamak, motivasyonu yitirmemek, yeniliklere açık olup gerektiğinde değişiklikler yapabilmek; projeyi başarıyla sonuçlandırabilmenin anahtarı… Aslında, herkes, doğru yaklaşım ve yöntemlerle başarılı projeler üretebilir… Yeter ki, laf değil, icraat yapılsın… Sadece konuşmak, fikirler ortaya atmakla veya eleştirmekle proje üretilmez… Önemli olan; fikirlerin hayata geçirilebilmesi, iyi ve doğru projenin geliştirilip uygulanabilmesi… Toplum yararına uygun olan iyi bir proje, soyut fikirleri somut sonuçlara dönüştürmemizi sağlar… Bir soruna çözüm bulmak, bir ihtiyacı karşılamak veya bir hedefi gerçekleştirmek için doğru ve iyi bir projenin yapılıp tatbik edilmesi mühim… Bireysel, kurumsal veya toplumsal düzeyde gelişim ve ilerleme, iyi bir projeyle gerçekleştirilebilir… Yenilikçi bir proje, yeni fikirlerin ve teknolojilerin hayata geçirilmesini sağlar, gelişimin önünü açar… İyi bir proje, kaynakların (zaman, para, insan gücü vb.) etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar… Planlı ve düzenli bir şekilde yürütülen iyi bir proje, kaynak israfını önler ve hedeflere ulaşmayı kolaylaştırır… İyi bir proje, farklı yeteneklere sahip insanların bir araya gelmelerine ve işbirliği yapmaların nedendir… Bu, ekip çalışmasını ve dayanışmayı güçlendirir… Günümüzün rekabetçi dünyasında, fark yapmak ve öne çıkmak için iyi proje üretmek elzem… Yenilikçi ve başarılı bir proje, bireylere, kurumlara ve toplumlara rekabet avantajı sağlar…

Laf üretmek kolay, ancak asıl zor olan proje üretmek… Derdimiz, proje üretmek mi, iş yapıyor görünmek mi? Bu; günümüzde, iş dünyasında, özellikle büyük organizasyonlarda ve yeni girişimlerde (startup’larda) sıkça karşılaşılan bir ikilem… Bu, performans kültürü ile gösteriş kültürü arasındaki ince çizgi… Esas olan; proje üretebilmek, belirli bir hedefe yönelik somut adımlar atabilmek ve ölçülebilir sonuçlar elde edebilmek… Bu süreç; net hedefler ve stratejiler gerektirir, gerçek problemlere çözüm sunar ve uzun vadeli değer meydana getirir... Ebette, proje üretmek zahmetli... Hata yapma riski var, zaman alır ve arka planda emek sarf etmeyi icap ettirir... Çalışma ortamlarında, ‘meşgul görünmek’; çalışanı iş yapmaktan alıkoyar… Bunun birçok nedeni var… Uzun ve gereksiz toplantılar, süslü raporlar ve sunumlar, sosyal medyada ‘hep çalışıyormuş’ imajı vermek, sürekli ‘yoğun olduğunu’ söylemek, lâkin somut çıktı üretememek… Böylesi yaklaşımlar, kısa vadede yöneticileri tatmin eder, ancak uzun vadede kurumun verimliliğini düşürür… Gerçek verimlilik ile gösteriş arasındaki farkı nasıl fark edebiliriz? Bunun için projenin işleyişine ve projede çalışanlara bakmak lâzım… Proje üreten somut çıktılar sunar; gösteriş yapan sadece süreci uzatır… Gerçek üretim yapan ekip, ilerlemeyi net metriklerle gösterir… Verimli çalışan, zamanı optimize eder; gösteriş yapan, yoğunluk algısı oluşturur… Bunun üstesinden gelebilmenin yolu; kişilik, karakter ve davranış eğitimi… Bu yüzden, şirketler, çalışanlarını ‘çok çalışıyor’ diye değil, ‘verimli çalışıyor’ diye değerlendirmeli… Çıktıya dayalı performans sistemi kurulmalı… Gereksiz bürokrasi ve toplantılar azaltılmalı… Takım içi iletişim şeffaf olmalı… Gerçek başarı, ‘ne kadar meşgul göründüğünüzle’ değil, ‘ne kadar değer ürettiğimizle’ ilintili… İyi ve doğru bir proje üretebilmek, uzun vadede hem bireysel kariyer hem kurumsal başarı demek…

İyi ve doğru bir proje üretebilmenin gizemini dillendiren, sürekli gelişmeyi ve üretmeyi teşvik eden altın sözler: “İki günü birbirine eşit olan ziyandadır. Kişi, çalıştığının karşılığını alır.” (Hadis-i Şerif)… “İlim amele dönüşmediği sürece insanın kalbini aydınlatmaz. Başkalarının yaptığına hayran kalmak yerine, kendin de üretmelisin.” (İmam Gazali)… “İnsan, medeniyet kuran ve onu geliştiren bir varlıktır. Bir toplumda üretim ve yenilik biterse, çöküş başlar." (İbn Haldun)… “Bilgi, ancak çalışmakla değer kazanır. İnsan aklı, kullanılmazsa körelir.” (İbn Sina)… “Kervan yolda düzülür. Sen yürümeye başla, yol kendiliğinden açılır.” (Hz Mevlana)… “Geleceği tahmin etmenin en iyi yolu, onu icat etmektir.” (Alan Kay)… “İnovasyon, liderle takipçiyi ayıran şeydir.” (Steve Jobs)… “Başarı, sıradan şeyleri olağanüstü bir kararlılıkla yapmaktır.” (John D. Rockefeller)… “Eğer bir fikrin başlangıçta saçma olduğunu düşünmüyorsanız, o fikir için umut yoktur.” (Albert Einstein)… “Mükemmellik bir süreçtir, bir an değil.” (Aristotle)… “Düşlemek, başarının ilk adımıdır.” (Walt Disney)… “Harekete geçme zamanı gelene kadar büyük planlar yapmak yeterli değildir.” (Leonardo da Vinci)… “Başarı, her gün tekrar tekrar denemekten gelir.” (Colin Powell)… “Sorunları çözen değil, onları öngören insanlar dünyayı değiştirir.” (Theodore Levitt)…

Bir toplumda ağzı laf yapan, proje yapmayan revaçta ise eğer, ortalık yalan dolan toz duman olur… Lafa, uçuk vaatlere değil yapılan işe bakmak lâzım… Maalesef, ‘temel atmama töreni’ garabetinin, çalmanın, çırpmanın, sahtekârlığın revaçta olduğu bir hengâmede, hâlâ algı körlüğü devam ediyorsa, laf ayağa düşmüş demektir… Selam, sevgi ve saygılarımla. https://bit.ly/muzafferceven